De jeugd beschermen doe je samen

Jeugdbescherming is een zaak van ons allemaal. Samen met professionals, ouders, ketenpartners en opdrachtgevers willen we de jeugd goed en effectief beschermen. We geven antwoord op vragen als wat hebben de kinderen nodig? Wie kunnen helpen om tot duurzame veiligheid en positieve ontwikkeling te komen, zodat een kind en het gezin volwaardig mee kunnen doen in de samenleving? De jeugd goed en effectief beschermen kunnen we niet alleen, dat doen we samen!

De jeugdbescherming ligt al een tijdje onder een vergrootglas. Feiten, meningen, teleurgestelde ouders, media en politiek; alles buitelt over elkaar heen in de beeldvorming. Afgelopen najaar kwamen de inspecties Gezondheidszorg & Jeugd en Justitie & Veiligheid met een vervolg op een rapport uit 2019 over de jeugdbescherming en jeugdreclassering. Ze stelden onder meer vast dat gemeenten, gecertificeerde instellingen, Veilig Thuis regio’s, wijkteams, jeugdzorgorganisaties en de Raad voor de Kinderbescherming beter moeten samenwerken. Afgelopen jaar vroegen wij samen met de 26 Utrechtse gemeenten aan het Verwey-Jonker Instituut om de verbeteringen vanuit onze Veranderagenda (mei 2019) tegen het licht te houden. Ook uit deze reflectie kwam onder andere naar voren, dat we de samenwerking met onze partners nog onvoldoende benutten.

Het zijn signalen die we serieus nemen. Samen Veilig Midden-Nederland is met Veilig Thuis Utrecht en SAVE al een tijd intensief aan de slag in diverse pilots en via regionale afspraken om met onze partners de jeugdbescherming verder te verbeteren en de samenwerking te versterken. De eerste resultaten zijn hoopvol, zoals bij de pilot Ketenversnelling in Utrecht Overvecht. Het uitgangspunt is om niet langer als schakels achter elkaar, maar als een bundeling van kennis en ervaring samen te werken in een netwerk met en rond het gezin. Om met elkaar het kind eenvoudiger, transparanter en sneller te beschermen en in een veilige omgeving op te laten groeien.

Onderdeel van de verbeteringen is het landelijke actieplan feitenonderzoek. Er is veel kritiek op vaak lange en onleesbare rapportages, waarin meningen en feiten door elkaar lijken te lopen. Dat moet beter. Als het kan, gaan we rapporten samen met de jongeren en hun ouders schrijven. Het gaat tenslotte om het kind, het gezin, en niet om de hulpverleners, advocaten en rechters.

Stapje voor stapje komen we zo verder om de jeugdbescherming te verbeteren. Daar hebben we ook het kind, het gezin en hun sociale netwerk hard bij nodig. Het gaat over hen en verbeteren kunnen we niet zonder hen. Zij hebben een rol binnen de pilots en met onze cliëntambassadeurs organiseren wij diverse initiatieven. Onze cliënten (en ervaringsdeskundigen) laten hun stem horen. Ze denken met ons mee en bouwen zo aan een verbeterde jeugdbescherming. We nemen hierbij ook de groep teleurgestelde ouders serieus. Zij hebben vaak menig klachtenprocedure doorlopen, weten zich onvoldoende gehoord en stappen met hun verhalen naar de media en politiek. Vaker dan we ons in de jeugdbescherming realiseren, leren zij ons zinvolle dingen, die ons helpen verder te verbeteren.

De eerste stappen zijn gezet om tot verbetering te komen van de jeugdbescherming. Stappen die we samen met onze medewerkers in 2021 verder ontwikkelen binnen ons nieuwe Koersprogramma. Wij zetten de bedoeling van ons werk centraal en werken er naar toe om onze hele organisatie hierop te toetsen: past wat we doen ook binnen de bedoeling van ons werk? Is het echt nodig? Wat heeft het kind/het gezin er aan of wat vindt het kind/het gezin ervan? Met het Koersprogramma stellen we het perspectief van de cliënt, het vakmanschap van onze medewerkers en het gezamenlijke leerproces nog sterker centraal.

Opgroeien en opvoeden kost tijd en gaat gepaard met vallen en opstaan. Leren duurt een heel leven lang. Ook de verandering die tot verbetering leidt in de jeugdbescherming kost tijd. Kostbare tijd die we samen met cliënten en ketenpartners willen investeren in de kinderen en hun gezinnen om hen duurzaam op weg te helpen. De jeugd beschermen doe je samen. Of zoals een Afrikaans gezegde het zo treffend zegt:  it takes a village to raise a child.

Paul Janssen
Bestuurder Samen Veilig Midden-Nederland